Κυριακή 5 Αυγούστου 2012

Λίγα λόγια

Αυτό το blog αποτελείται απο σεμιναριακή εργασία του ΤΕΙ Ηπείρου και όλες οι πληροφορίες προέρχονται απο εκεί.

Οι βιταμίνες είναι ένα απαραιτητο κομμάτι στη σωστή λειτουργία του οργανισμού μας.

Τα φυσικά πολυβιταμινούχα συμπληρώματα όπως είναι ο βασιλικός πολτός και το μουρουνέλαιο καθώς και τα τεχνητα σκευάσματα, βρίσκονται σχεδόν σε κάθε σπίτι.

Σκοπός αυτού blog είναι να σας παρέχει τις απαραίτητες πληροφορίες που πρεπει να ξέρετε για τις βιταμίνες και συμπληρώματα διατροφής.

Θα εξετάσουμε συνοπτικά κάθε βιταμίνη με τροπο επιστημονικό και απλό ώστε να γίνεται κατανοητό απο όλους.

Το πιο σημαντικό όμως ειναι να θυμάστε ότι μια σωστή διατροφή είναι το παν για μια καλή ζωή γεμάτη υγεία και ευεξία.


ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΚΛΙΚ ΣΕ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΕΑΝ ΣΑΣ ΑΡΕΣΕΙ ΤΟ BLOG 

Σάββατο 4 Αυγούστου 2012

Βιταμίνη Κ - Φυλλοκινόνη και Μεναδιόνη


Φυλλοκινόνη (Βιταμίνη Κ1)
Σύμπλεγμα βιταμινών γνωστή και με την ονομασία ναφθοκινάνη. Από το σύμπλεγμα αυτό γνωστές είναι η Κ1 ή φυλλοκινόνη που βρίσκεται στα φυτά και αναγνωρίστηκε το 1939, η Κ2 μια σχετικά ενεργός ένωση και λαμβάνεται από ψάρια που βρίσκονται σε αποσύνθεση και η Κ3 που είναι συνθετικής προέλευσης. Η χημική της δομή περιλαμβάνει ένα δακτύλιο ναφθοκινόνης και μια πλάγια αλυσίδα ισοπρενοειδούς. 

Μεναδιόνη (βιταμίνη Κ2)
Λόγω μικρών διαφοροποιήσεων στην πλάγια αλυσίδα, διακρίνονται διάφορα παράγωγα όπως, η βιταμίνη Κ1 ή φυλλοκινόνη που περιέχεται κυρίως στα πράσινα λαχανικά, η βιταμίνη Κ2 ή μενακινόνη που σχηματίζεται από την εντερική χλωρίδα και η βιταμίνη Κ3 ή μεναδιόνη που παρασκευάζεται συνθετικά. Η ρόλος της βιταμίνης Κ στον ανθρώπινο οργανισμό συνίσταται στην υποβοήθηση της σύνθεσης των παραγόντων πήξεως II (προθρομβίνη), VII (προκομβερτίνη), IX, και X που γίνεται στο ήπαρ. Συγκεκριμένα παίζει το ρόλο συνενζύμου κατά τη γ-καρβοξυλίωση των καταλοίπων γλουταμινικού οξέος των παραγόντων πήξεως. Η διαδικασία αυτή είναι απαραίτητη, προκειμένου να δεσμεύονται τα ιόντα ασβεστίου και να πυροδοτείται ο καταρράκτης των αντιδράσεων σχηματισμού του θρόμβου.

Η έλλειψή της σπάνια παρατηρείται, επειδή τα μικρόβια της εντερικής χλωρίδας έχουν την ικανότητα να την παράγουν σε ποσότητα που καλύπτει τις ημερήσιες ανάγκες. Έλλειψή της μπορεί να συμβεί σε καταστάσεις δυσαπορρόφησης λιπών (στεατόρροια), αποφρακτικού ικτέρου και όταν διαταράσσεται η φυσιολογική εντερική χλωρίδα (π.χ. από κατάχρηση αντιβιοτικών. Σε περιπτώσεις σοβαρής έλλειψης βιταμίνης Κ, εκδηλώνονται αιμορραγίες σε διάφορα ενδοκοιλιακά όργανα, στον εγκέφαλο κ.ά. Ο πιο συνηθισμένος, εντούτοις, μηχανισμός έλλειψής της είναι η χορήγηση αντιπηκτικών φαρμάκων που ανήκουν στην κατηγορία των κουμαρινικών (βαρφαρίνη, δικουμαρόλη κ.α.). Τα φάρμακα αυτά αναστέλλουν την δράση της βιταμίνης Κ, και επομένως και το σχηματισμό των αντίστοιχων παραγόντων πήξεως. 

Χρησιμοποιούνται ευρέως σε παθήσεις της καρδιάς και του κυκλοφορικού συστήματος (κολπική μαρμαρυγή, φλεβοθρόμβωση κ.α.). Στις περιπτώσεις αυτές το αντιπηκτικό αποτέλεσμα μπορεί να ελεγχθεί εργαστηριακά μετρώντας την παράταση του χρόνου προθρομβίνης. Ανεπάρκεια της βιταμίνης Κ μπορεί επίσης να αναπτυχθεί μετά τη νεογνική ηλικία σε περιπτώσεις κακής απορρόφησης του λίπους, όπως στον αποφρακτικό ίκτερο, καθώς και σε περιπτώσεις καταστροφής της εντερικής χλωρίδας, που μπορεί να συμβεί έπειτα από παρατεταμένη χρήση αντιβιοτικών. Στα νεογνά μπορεί να παρατηρηθεί παράταση του χρόνου προθρομβίνης λόγω ελαττωμένης πρόσληψης της βιταμίνης Κ από τη μητέρα, μικρής περιεκτικότητας του μητρικού γάλακτος σε βιταμίνη Κ ή ανεπαρκούς εντερικής χλωρίδας. Για το λόγο αυτό σε όλα τα νεογέννητα χορηγείται προληπτικά 0.5-1 mg βιταμίνης.

Τη μεγαλύτερη ποσότητα βιταμίνης K στα 100γρ. περιέχουν:
Ξινολάχανο (ωμό)
1,5mg
Καρδιά
0,7mg
Νεροκάρδαμο
0,6mg
Κάρδαμο
0,6mg
Συκωτάκια κοτόπ.
0,6mg
Ηλιέλαιο
0,5mg
Λάδι γαιδουράγκ.
0,5mg

Με λίγα λόγια

Λειτουργία: Η βιταμίνη Κ περιλαμβάνεται στους συντελεστές πήξης του αίματος. Μαζί με την βιταμίνη D συντελεί στη δέσμευση των μεταλλικών στοιχείων στα οστά.

Αναγκαία ποσότητα ημερισίως: Είναι δύσκολο να ορίσει κανείς συγκεκριμένες ποσότητες, διότι η βιταμίνη Κ παράγεται από βακτηρίδια του εντέρου. Οι ειδικοί συνιστούν 1,5mg ημερησίως.

Συμπτώματα έλλειψης: Αιμοραγίες των ούλων ή αυτές που διαρκούν περισσότερο από 4 λεπτά είναι ενδείξεις έλλειψης Κ, που παρουσιάζεται μόνο όταν κάτι δεν πάει καλά με τα βακτηρίδια του εντέρου.

Κίνδυνοι υπερδοσολογίας: : Η βιταμίνη Κ δεν είναι δηλητηριώδης. Στη χειρότερη περίπτωση, εμφανίζονται ναυτία, καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων, κίνδυνος θρόμβωσης και αλλεργίες. 

Αντοχή: Οι βιταμίνες της ομάδας Κ είναι γενικά ανθεκτικές. Το μόνο που μπορεί να τις επηρεάσει είναι το φώς.

Σημαντικό: Τα τρόφημα που περιέχουν βιταμίνη Κ πρέπει να φυλάγονται οπωσδήποτε στο σκοτάδι.

Συμβουλή: Φυτέψτε για να έχετε πάντα στη διάθεση σας φρέσκο κάρδαμο και νεροκάρδαμο. Δεν χρειάζεται πολύ κόπο, ενώ θα εξασφαλίσετε τη βιταμίνη Κ.


Βιτ. Κ ή Κινόνη
Πηγές
Δημητριακά, φρούτα, σπανάκι, κάλιο
Που βοηθά
Πήξη του αίματος
Ανεπάρκεια: τι προκαλεί
Αιμορραγίες, διαταραχές στην πήξη του αίματος
Τοξικότητα από Υπέρμετρες δόσεις
Μικρές ανεπιθύμητες παρενέργειες

ΑΝ ΣΑΣ ΑΡΕΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΣΕ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Βιταμίνη E - Τοκοφερόλη, Τοκοτριενόλη


Η βιταμίνη Ε είναι λιποδιαλυτή οργανική ένωση. Βρίσκεται κυρίως στο έλαιο ορισμένων φυτών, όπως το σιτάρι που είναι ιδιαίτερα πλούσια πηγή. Έχει ανακαλυφθεί ένας αριθμός ενώσεων που διαθέτουν παρόμοια λειτουργικότητα με τη βιταμίνη Ε , λέγονται τοκοφερόλες και διακρίνονται με τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου α, β, γ, δ, ε, ζ και η. Η πιο σημαντική είναι η α τοκοφερόλη. Η βιταμίνη πήρε το όνομά της (τοκοφερόλη) από πειράματα σε επίμυες, όπου η έλλειψη της βιταμίνης από την τροφή συνδυάστηκε με καταστάσεις στείρωσης. Είναι  άριστο αντιοξειδωτικό. 

Προλαμβάνει και διαλύει τους θρόμβους. Μειώνει την κόπωση και επιταχύνει την επούλωση τραυμάτων. Προστατεύει τα αγγεία από την αρτηριοσκλήρωση, συμβάλλοντας στην μείωση της στεφανιαίας νόσου. Προστατεύει τον οργανισμό από την τοξική δράση των ελευθέρων ριζών. Χωρίς να υπάρχει απόλυτη επιστημονική τεκμηρίωση, θεωρείται πως η βιταμίνη Ε, με τον τρόπο αυτό, προστατεύει από την ανάπτυξη καρκίνου και καρδαγγειακών παθήσεων. Για παράδειγμα, στον πνευμονικό ιστό αποτοξινώνει τους ατμοσφαιρικούς ρύπους. Στο αίμα καθορίζει το βαθμό οξείδωσης της LDL-χοληστερόλης. 

Βοηθά, εξάλλου, στην ακεραιότητα της μεμβράνης των ερυθρών αιμοσφαιρίων του αίματος, προστατεύοντας από την αιμόλυση. Είναι και αυτή απαραίτητη, γιατί βοηθά να διατηρηθεί σταθερή η σύσταση των μεμβρανών αυτών. Έλλειψη της βιταμίνης μπορεί να παρατηρηθεί σε καταστάσεις δυσαπορρόφησης του λίπους (π.χ. νόσος του Crohn, χρόνια παγκρεατίτιδα κλπ). Η έλλειψη της βιταμίνης Ε προκαλεί αναιμία, στείρωση τόσο στον άντρα όσο και στη γυναίκα, καθώς και βλάβες των ιστών, ιδιαίτερα του νευρικού και του μυϊκού συστήματος. Στον άνθρωπο πραγματική αβιταμίνωση Ε είναι πολύ δύσκολο να εμφανιστεί λόγω της διάδοσης της στά φυτά. 

Η βιταμίνη Ε χορηγείται θεραπευτικά σε περιπτώσεις συχνών αποβολών καθώς και μυϊκής δυστροφίας με πολύ καλά αποτελέσματα. Υπάρχουν μελέτες που απέδειξαν ότι η βιταμίνη Ε μπορεί να βοηθήσει στη παράταση της ζωής αφού επιβραδύνει τη καταστροφή των βιολογικών μεμβρανών. Η βιταμίνη Ε περιέχεται σε πλήθος καλλυντικών σκευασμάτων για το δέρμα και επουλωτικών αλοιφών, καθώς θεωρείται ότι βοηθά στην ταχεία ανάπλαση του δέρματος από τραύματα ή εγκαύματα. Η βιταμίνη Ε περιέχεται στους ξηρούς καρπούς, τα φυτικά έλαια, τα δημητριακά ολικής άλεσης, τη μαργαρίνη και σε ορισμένα λαχανικά

Τη μεγαλύτερη ποσότητα βιταμίνης E στα 100γρ. περιέχουν:
Λάδι από στάρι
210,54mg
Μαργαρίνη διαιτ.
67,0mg
Λιναρόσπορος
57,0mg
Ηλιέλαιο
50,0mg
Φουντούκια
26,6mg
Αμύγδαλα
25,2mg
Ηλιόσποροι
21,8mg


Με λίγα λόγια:
Λειτουργία: Βοηθά στη γονιμότητα και προστατεύει τόσο τα μη κεκορεσμένα λιπαρά οξέα όσο και τη βιταμίνη Α από την καταστροφή της από το οξυγόνο (οξείδωση). 

Αναγκαία ποσότητα ημερισίως: Τέσσερα mg την ημέρα αρκούν για τη διατήρηση της γονιμότητας. 

Συμπτώματα έλλειψης: Δεν υπάρχουν γνωστά συμπτώματα από έλλειψη στον άνθρωπο. Πειράματα σε ζώα δείχνουν πώς η έλλειψη της έχει αρνητικές επιπτώσεις στα ερυθρά αιμοσφαίρια και τη γονιμότητα. 

Κίνδυνοι υπερδοσολογίας: : Όποιος παίρνει καθημερινά περισότερα από 300mg βιταμίνες Ε, σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να υποφέρει από πονοκεφάλους, ναυτία, ζαλάδες και αδυναμία των μυώνων. 

Αντοχή: Ο μεγαλύτερος εχθρός της είναι το φώς. Επίσης, η υψηλή θερμοκρασία και το οξυγόνο. Στο ψήσιμο μένει μόνο η μισή ποσότητα της βιταμίνης.

Σημαντικό: Τα παιδιά που γεννιούνται πρόωρα έχουν πολύ μικρά αποθέματα βιταμίνης Ε. Η τροφή τους , λοιπόν, πρέπει να περιέχει μεγάλη ποσότητα αυτής της βιταμίνης.

Συμβουλή: Επειδή τα σπορέλαια περιέχουν βιταμίνη Ε, η οποία καταστρέφεται από το φώς, είναι καλύτερα να φυλλάσονται σε σκούρα μπουκάλια.

Βιτ. Ε ή Τοκοφερόλη
Πηγές
Ελαιόλαδο, ψωμί, δημητριακά, αυγά, κρέας, συκώτι
Που βοηθά
Παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, αντιοξειδωτικές ιδιότητες, αντικαρκινική δράση;
Ανεπάρκεια: τι προκαλεί
Καταστροφή ερυθρών αιμοσφαιρίων, σεξουαλικές διαταραχές
Τοξικότητα από Υπέρμετρες δόσεις
Δηλητηριάσεις

ΑΝ ΣΑΣ ΑΡΕΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΣΕ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Βιταμίνη D – Καλτσιφερόλη




Χημική δομή εργοκαλσιφερόλης
Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη στον οργανισμό μας για την απορρόφηση του ασβεστίου και του φωσφόρου. Εξάλλου χωρίς την παρουσία της βιταμίνης D η χρησιμοποίηση του ασβεστίου στα οστά δεν είναι δυνατή. Η βιταμίνη D συμμετέχει στο μεταβολισμό του ασβεστίου, μαζί με τις ορμόνες παραθορμόνη και καλσιτονίνη. Η βιταμίνη D προσλαμβάνεται με τη διατροφή, αλλά συντίθεται και ενδογενώς στον ανθρώπινο οργανισμό. Στην πραγματικότητα είναι δύο λιποδιαλυτές αλκοόλες που σχηματίζονται από την υπεριώδη ακτινοβολία (φως ) επί των στερολών που υπάρχουν στο δέρμα. 

Οι στερόλες αυτές είναι η προβιταμίνη 7-δεϋδροχοληστερόλη και η εργοστερόλη που βρίσκεται σε σχετική αφθονία στο συκώτι μερικών ψαριών. Το φως μετατρέπει τη 7-δεϋδροχοληστερόλη σε βιταμίνη D3 και την εργοστερόλη σε βιταμίνη D2. Και οι δύο αυτές βιταμίνες είναι ισοδύναμες για το μεταβολισμό του ανθρώπινου οργανισμού. Αφού οι δύο βιταμίνες σχηματιστούν μία αντίδραση που συμβαίνει στο συκώτι τις μετατρέπει σε ενώσεις που συμμετέχουν στη μεταβολική απόθεση του ασβεστίου. Με τη διατροφή προσλαμβάνεται κυρίως η βιταμίνη D2 (εργοκαλσιφερόλη). Επιπρόσθετα, η βιταμίνη D3 (χοληκαλσιφερόλη) συντίθεται στο δέρμα από τη χοληστερόλη, μετά από επίδραση υπεριώδους ακτινοβολίας.
Χημική δομή χοληκαλσιφερόλης

Και στις δύο περιπτώσεις η δραστικότητα της βιταμίνης είναι μικρή. Για να αποκτήσει πλήρη δραστικότητα, πρέπει να υποστεί δυο ενζυμικές τροποποιήσεις. Σε πρώτη φάση, υδροξυλιώνεται στο ήπαρ στη θέση 25 του μορίου της (δηλαδή προστίθεται στο μόριο της βιταμίνης μια ομάδα υδροξυλίου) και σχηματίζεται η 25-υδροξυχοληκαλσιφερόλη (25-OH HCC ή καλσιδιόλη). Στη συνέχεια υδροξυλιώνεται και στους νεφρούς στη θέση 1, οπότε σχηματίζεται η 1,25-διυδροξυχοληκαλσιφερόλη (1,25-DHCC ή καλσιτριόλη). Η καλσιτριόλη είναι η ενεργός μορφή της βιταμίνης. Σε περιπτώσεις έλλειψης της βιταμίνης διεγείρεται η σύνθεση του ενζύμου 1α-υδροξυλάση, προκειμένου να παραχθεί καλσιτριόλη. 

Σε περιπτώσεις υπερεπάρκειας της βιταμίνης, διεγείρεται η σύνθεση του ενζύμου 24-υδροξυλάση και παράγεται ως τελικό προϊόν η 24,25-διυδροξυχοληκαλσιφερόλη που είναι λιγότερο δραστική. Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται να διατηρηθεί περίπου σταθερή η δραστικότητα της βιταμίνης, παρά τις φυσιολογικές μεταβολές της ημερήσιας πρόσληψής της. Η καλσιτριόλη έχει πολλά κοινά στοιχεία με τις στεροειδείς ορμόνες. Συντίθεται από χοληστερόλη, υφίσταται διαδοχικές τροποποιήσεις του μορίου της μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό, προκειμένου να γίνει δραστική, και δρα στους πυρήνες των κυττάρων-στόχων με τρόπο αντίστοιχο εκείνου των στεροειδών ορμονών. Για το λόγο αυτό, πολλοί συγγραφείς την κατατάσσουν με τις ορμόνες και όχι με τις βιταμίνες.

Η καλσιτριόλη αυξάνει την εντερική απορρόφηση του ασβεστίου. Στα οστά διεγείρει τη σύνθεση της θεμέλιας ουσίας και βοηθά και στην επιμετάλλωσή τους. Στους νεφρούς βοηθά στην επαναρρόφηση του ασβεστίου, όπως και η παραθορμόνη, αλλά βοηθά και στην επαναρρόφηση του φωσφόρου, δράση που είναι αντίθετη εκείνης της παραθορμόνης.

Η βιταμίνη D πολλές φορές δεν είναι απαραίτητο να λαμβάνεται με τη τροφή. Το ηλιακό φως είναι αρκετό για το σχηματισμό της και τη διοχέτευση της στον οργανισμό. Όμως σε βόρειες περιοχές το χειμώνα όπου η ηλιοφάνεια είναι ανύπαρκτη ,η ατμοσφαιρική ρύπανση των πόλεων και η πολύωρη εργασία σε κλειστούς χώρους μειώνει τις υπεριώδεις ακτίνες έτσι ώστε να μη σχηματίζεται αρκετή ποσότητα της βιταμίνης.Κάτω από τις συνθήκες αυτές πρέπει να δίνεται η βιταμίνη σαν συμπλήρωμα διατροφής. Παλαιότερα δινόταν με το μουρουνέλαιο αλλά η άσχημη του γεύση προέτρεψε στη παρασκευή άλλων σκευασμάτων.

Η έλλειψη της βιταμίνης D στην παιδική ηλικία προκαλεί τη ραχίτιδα λόγω διαταραχής μεταβολισμού του ασβεστίου και του φωσφόρου, με αποτέλεσμα τα οστά να γίνονται μαλακά, ευλύγιστα και παθαίνουν χαρακτηριστικές παραμορφώσεις. Η έλλειψη της βιταμίνης στους ενήλικες προκαλεί την οστεομαλάκυνση. Κύριες αιτίες έλλειψης της βιταμίνης είναι η απουσία της από τη διατροφή, η ελαττωμένη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία στα βόρεια κυρίως κλίματα και η δυσαπορρόφηση της βιταμίνης, λόγω παθήσεων του εντέρου.

Η βιταμίνη D περιέχεται στα ψαρικά, τα λίπη, τα γαλακτοκομικά, το συκώτι και τον κρόκο του αυγού.
Η υπερβολική ιατρογενής χορήγηση βιταμίνης D μπορεί να οδηγήσει σε υπερβιταμίνωση D, σε ανάπτυξη δηλαδή τοξικότητας από τη βιταμίνη, με κύρια εκδήλωση την υπερασβεστιαιμία.

Τη μεγαλύτερη ποσότητα βιταμίνης D στα 100γρ. περιέχουν:
Μουρουνέλαιο
300mg
Ρέγκα
31,0mg
Ρέγκα καπνιστή
30,0mg
Καπνιστό χέλι
22,2mg
Σολομός
17mg
Μύδια
15mg


Με λίγα λόγια:

Λειτουργία: Η βιταμίνη D ρυθμίζει τα επίπεδα του ασβεστίου και του φωσφόρου στο σώμα. Συμβάλλει, λοιπόν, στη σληρότητα των δοντιών και των οστών.

Αναγκαία ποσότητα ημερισίως: Οι ειδικοί συνιστούν να παίρνουμε καθημερινά 5mg για λόγους προληπτικούς. Δέκα λεπτά την ημέρα στον ήλιο καλύπτουν τις ανάγκες μας σε βιταμίνη D.

Συμπτώματα έλλειψης: Τα πρώτα συμπτώματα έλλειψης βιταμίνης D - πολύ σπάνια στη σημερινή εποχή - είναι αδυναμία των μυών και ευαισθησία στις μολύνσεις. Τα παιδιά κινδυνεύουν από ραχίτιδα. 

Κίνδυνοι υπερδοσολογίας: : Η D είναι πολύ επικίνδυνη σε μεγάλες δόσεις. Με 1,2mg ημερισίως επέρχεται δηλητηρίαση. Εμετοι, αδυναμία, διάρροιες και στη συνέχεια εναπόθεση ασβεστίου στα νεφρά και τα αιμοφόρα αγγεία. 

Αντοχή: Το οξυγόνο, η υψηλή θερμοκρασία και το φώς καταστρέφουν τη βιταμίνη D, η οποία πάντως αντέχει αρκετά στο ψήσιμο.

Σημαντικό: Η υπερπαραγωγή βιταμίνης D από το σώμα είναι αδύνατη. Έτσι απ'αυτή την πλευρά μπορεί να καθήσει κανείς στον ήλιο όσο θέλει.

Συμβουλή: Οι χορτοφάγοι πρέπει να προσέχουν: το αβοκάντο είναι το μόνο φυτό που περιέχει D. Στα 100gr, 5mg, βιταμίνης, όσο δηλαδή χρειάζεται κανείς την ημέρα.

Βιτ. D ή Καλσιφερόλη
Πηγές
Κυρίως ψάρια, αυγά, γάλα, τυρί, γιαούρτι, βούτυρο, συκώτι
Που βοηθά
Σχηματισμός οστών και δοντιών, μεταβολισμός ασβεστίου και φωσφόρου
Ανεπάρκεια: τι προκαλεί
Ραχίτιδα, οστεομαλάκυνση, διαταραχές μεταβολισμού
Τοξικότητα από Υπέρμετρες δόσεις
Πονοκέφαλοι, εμετοί, διάρροιες, Υπερασβεστιαιμία

ΑΝ ΣΑΣ ΑΡΕΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΣΕ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Βιταμίνη Α – Ρετινόλη


Η ύπαρξη της βιταμίνης αυτής αναγνωρίστηκε το 1913 και η χημική της φύση καθορίστηκε το 1933. Υπάγεται στα καρωτενοειδή, μια κατηγορία χρωστικών ουσιών, που απαντούν στο φυτικό βασίλειο. Από τα καρωτενοειδή, τα β-καρωτένια ασκούν αντιοξειδωτική δράση στον οργανισμό, προστατεύοντάς τον από την τοξική δράση των ελευθέρων ριζών. Είναι λιποδιαλυτή βιταμίνη και βρίσκεται σε αφθονία στα ψάρια , στα αβγά των ψαριών και κυρίως στο ηπατέλαιο τους (μουρουνέλαιο). Ακόμα βρίσκεται στο βούτυρο, στο γάλα και στο συκώτι διαφόρων ζώων. Στα διάφορα φυτά δεν βρίσκεται αυτούσια αλλά πολλά λαχανικά και φρούτα περιέχουν διάφορα συστατικά και χρωστικές που μετατρέπονται σε βιταμίνη Α στον οργανισμό. Μία καλή πηγή βιταμίνης Α είναι το β-καροτένιο ή προβιταμίνη Α που βρίσκεται άφθονη στο καρότο

Η βιταμίνη Α είναι απαραίτητη στον άνθρωπο για την καλή λειτουργία της αίσθησης της όρασης. Είναι επίσης απαραίτητη και για την ομαλή κερατινοποίηση των επιθηλίων, δράση που ασκείται μετά από τη μετατροπή της σε ρετινοϊκό οξύ. Η ρετινόλη, που είναι μία αλκοόλη, μπορεί να υποστεί αφυδρογόνωση, οπότε προκύπτει η αντίστοιχη αλδεΰδη, η ρετινάλη. Σε αυτή την μορφή είναι απαραίτητη για την όραση, κυρίως στο σκοτάδι. Αποτελεί δομικό συστατικό της ροδοψίνης, μιας πρωτεΐνης που ανιχνεύεται στα ραβδία του αμφιβληστροειδούς χιτώνα του οφθαλμού και βοηθά στη μετατροπή του φωτός σε νευρικό ερέθισμα. Έλλειψη της βιταμίνης Α μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην όραση, κυρίως στο ημίφως, κατάσταση που ονομάζεται ημεραλωπία. Προκαλεί έντονη κερατινοποίηση στα μάτια (ξηροφθαλμία), κερατομαλακία και έλκη του κερατοειδούς. Τελικά μπορεί να επέλθει τύφλωση. Για το λόγο αυτό η βιταμίνη Α χαρακτηρίζεται και ως «αξηροφθόλη». Τα μάτια τότε είναι ευαίσθητα στο φως και περιορίζεται ή σταματάει η έκκριση δακρύων που τα υγραίνουν. Τα βλέφαρα κολλούν και φουσκώνουν ενώ προκαλούνται αλλοιώσεις και μολύνσεις στον κερατοειδή του ματιού. Η ασθένεια θεραπεύεται με χορήγηση της βιταμίνης και μιας ισορροπημένης δίαιτας πλούσιας σε πρωτεΐνες. 

Σημάδια έλλειψης της βιταμίνης είναι επίσης διάφορες αλλοιώσεις στη βλεννογόνο του στόματος στο φάρυγγα και στις αναπνευστικές οδούς. Μπορεί ακόμα να οδηγήσει σε κακό σχηματισμό των δοντιών και σε ανεπαρκή αύξηση των οστών. Η περίσσεια της βιταμίνης Α αποθηκεύεται με τη μορφή εστέρων στο συκώτι. Οι ποσότητες που αποθηκεύονται μπορεί να επαρκέσουν μέχρι και ένα χρόνο. Υπερβολική λήψη βιταμίνης Α μπορεί να οδηγήσει σε υπερβιταμίνωση Α, δηλαδή σε ανάπτυξη τοξικότητας από τη βιταμίνη. Καθώς η βιταμίνη είναι λιποδιαλυτή δεν αποβάλλεται από τον οργανισμό αλλά αποθηκεύεται στο συκώτι όπου τελικά μπορεί να φτάσει σε τοξικά επίπεδα. Τα συμπτώματα αυτής της οργανικής δηλητηρίασης είναι ναυτίες ,ξήρανση του δέρματος , πτώση των μαλλιών ,πόνος στα οστά, υπνηλία και υπερβολική κόπωση.Επίσης, έχει ενοχοποιηθεί και για τερατογένεση, αν χορηγηθεί σε υψηλές δόσεις, κατά τη διάρκεια της κύησης. Η υπερβολική λήψη καρωτενοειδών γενικά μπορεί να προκαλέσει πορτοκαλί χροιά στο δέρμα, η οποία παρέρχεται μετά από τη διακοπή της λήψης τους. 

Οι υπερβολικές δόσεις βιταμίνης Α μπορούν να προκαλέσουν τοξικότητα και βλάβη στο συκώτι, προκαλούν οπτικά προβλήματα και αυξάνουν τον κίνδυνο για κατάγματα της άρθρωσης του μηριαίου οστού με τη λεκάνη. Φαινόμενα υπερβιταμίνωσης Α είχαν παρατηρηθεί παλαιότερα σε κατοίκους της Αρκτικής που κατανάλωναν συκώτι πολικής αρκούδας. Το συκώτι της πολικής αρκούδας είναι τοξικό, εξαιτίας της μεγάλης συγκέντρωσής του σε βιταμίνη Α. Επίσης μπορεί να έχουμε υπερβιταμίνωση από υπερβολική χρήση βιταμινούχων σκευασμάτων.

Τη μεγαλύτερη ποσότητα βιταμίνης Α στα 100γρ. περιέχουν:
Μουρουνέλαιο
25,500mg
Συκώτι κότας
11,600mg
Συκώτι αρνίσιο
3,900mg
Συκώτι μοσχαρίσιο
3,900mg
Ραδίκια
1,400mg
Καρότα
1,100mg
Μαϊντανός
0,850mg

Με λίγα λόγια:

Λειτουργία: Αποτελεί βασικό στοιχείο της ίριδας του ματιού, για την αντίληψη των χρωμάτων και το διαχωρισμό του σκότους από το φώς. Προστατεύει επίσης το εξωτερικό και εσωτερικό δέρμα του σώματος. 

Συμπτώματα έλλειψης: Υπερευαισθησία των ματιών στο φώς, μειωμένη όραση όταν σκοτεινιάζει, αδυναμία όρασης στο σκοτάδι, ξηρότητα και φλεγμονές στους συνδετικούς ιστούς, θαμπά μαλλιά και νύχια που σπάνε. 

Κίνδυνοι υπερδοσολογίας: Τα συμπτώματα της δηλητηρίασης ξεκινούν από πονοκεφάλους και φτάνουν μέχρι την τριχόπτωση. 

Αντοχή: Το πολύ βράσιμο, το οξυγόνο και το φώς καταστρέφουν την βιταμίνη Α. Με συνηθισμένο βράσιμο, η περιεκτηκότητα της βιταμίνης Α ελαττώνεται κατά ένα τρίτο.

Σημαντικό: Είναι καλύτερα να παίρνει κανείς μεγάλες ποσότητες βιταμίνης Α στη μορφή της καροτίνης (προβιταμίνη Α). Αυτή η μορφή είναι μη δηλητηριώδης κι έτσι αποκλείονται οι κίνδυνοι υπερδοσολογίας.


Συμβουλή: Η βιταμίνη Α είναι λιποδιαλυτική κι έτσι απποροφάται μόνο όταν η τροφή περιέχει λίπος. Γι'αυτό μην ξεχνάτε ποτέ να πρεσθέτετε λάδι στην καροτοσαλάτα.

Βιταμινη Α ή ρετινόλη
Πηγές
Σπανάκι, μαρούλι, καρότα, αυγά, συκώτι, γάλα, γιαούρτι, τυρί, βούτυρο
Που βοηθά
Ανάπτυξη- αναπαραγωγή, όραση, δέρμα,
Ανεπάρκεια: τι προκαλεί
Δερματικές παθήσεις, διαταραχές στην όραση
Τοξικότητα από Υπέρμετρες δόσεις
Πονοκέφαλος, εμετοί, τριχόπτωση, δερματικές παθήσεις

Περιεκτικότητα σε Βιταμίνη Α στα 100γρ. αναλώσιμης τροφής
Ζωικές τροφές (100γρ.)                             Βιταμίνη Α (mg.)

Γάλα                                                                     40

Τυρί (φέτα)                                                          880
Αυγά                                                                    140
Κρέας (βοδινό)                                                    0
Συκώτι                                                                 16,760
Βούτυρο                                                              985
Μουρουνέλαιο                                                    18,000
Φυτικές τροφές (100γρ.)                           β-καροτίνη (mg.)                               (Μετατρέπεται στον   οργανισμό σε βιταμίνη Α)
Πατάτες                                                               0
Λάχανο                                                                300

Σπανάκι                                                               6.000

Αρακάς                                                                300
Καρότα                                                                12.000
Ντομάτες                                                             600


ΑΝ ΣΑΣ ΑΡΕΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΣΕ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Λιποδιαλυτές βιταμίνες


Οι βιταμίνες αυτές είναι διαλυτές στα λίπη και κατανέμονται σε 4 ομάδες Α, D , E και Κ. Κάθε μία από τις ομάδες αυτές έχει πολλές συγγενείς ενώσεις που έχουν να κάνουν με μία βιολογική δραστηριότητα. Οι βιταμίνες αυτές δεν προσφέρονται όλες από τροφικές πηγές και μερικές δημιουργούνται και συντίθενται από τους οργανισμούς. 

Η μονάδα μέτρησης των βιταμινών Α και D είναι μία διεθνής μονάδα η IU (international unit=διεθνής μονάδα) και βασίζεται σε μία καθορισμένη βιολογική δραστηριότητα. Η δραστηριότητα των βιταμινών Ε και Κ εκφράζονται σε μικρογραμμάρια (mg) όπως και στις υδατοδιαλυτές βιταμίνες . Οι λιποδιαλυτές βιταμίνες απορροφώνται κατά την πέψη μαζί με τα λίπη. Δεν απεκκρίνονται με τα ούρα και τείνουν να αποθηκεύονται στον οργανισμό, έτσι ώστε να μη χρειάζεται να λαμβάνονται καθημερινά με τη διατροφή. 

Χαρακτηριστικό των λιποδιαλυτών βιταμινών είναι η δυνατότητα ανάπτυξης στερητικών συνδρόμων, σε καταστάσεις που εμποδίζουν τη φυσιολογική απορρόφηση των λιπών (στεατόρροια). Οι λιποδιαλυτές βιταμίνες είναι απαραίτητες για τη ρύθμιση του μεταβολισμού δομικών μονάδων του σώματος και κάθε βιταμίνη  εμφανίζεται να κατέχει έναν ή περισσότερους  εξειδικευμένους ρόλους.

Πίνακας βιταμινών Α
Βιταμίνη A
Ρετινόλη
Βιταμίνη D
Καλτσιφερόλη
Βιταμίνη E
Τοκοφερόλη & Τοκοτριενόλη
Βιταμίνη K
Phyllochinone και Menachinone


ΑΝ ΣΑΣ ΑΡΕΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΣΕ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Φυλλικό οξύ


Το φυλλικό οξύ ανήκει στην οικογένεια των βιταμινών Β και πρέπει να καταναλώνεται καθημερινά. Η τρέχουσα αντιπαράθεση σχετικά με το αν πρέπει να ενισχυθούν βασικά τρόφιμα με φυλλικό οξύ, έχει οδηγήσει τους ερευνητές στη διερεύνηση άλλων στρατηγικών, με στόχο τη βελτίωση της κατάστασης των Ευρωπαίων ως προς την πρόσληψη φυλλικού οξέος. Το φυλλικό οξύ συμμετέχει σε αντιδράσεις μεταφοράς χημικών ομάδων που περιέχουν ένα άτομο άνθρακα. Οι πιο σημαντικές αντιδράσεις είναι η σύνθεση του δακτυλίου των πουρινών (αδενίνη, γουανίνη) και η μετατροπή της μονοφωσφορικής δεοξυουριδίνης (dUMP) σε μονοφωσφορική δεοξυθυμιδίνη (dTMP). 

Η αντίδραση αυτή είναι απαραίτητη για το σχηματισμό της θυμίνης. Επομένως, το φυλλικό οξύ είναι απαραίτητο κατά τη διαδικασία αντιγραφής του DNA, καθώς συμμετέχει στη σύνθεση των αζωτούχων βάσεων. Για το λόγο αυτό οι ιστοί που αναπαράγονται ταχέως έχουν αυξημένη ανάγκη σε φυλλικό οξύ, όπως.για παράδειγμα, ο μυελός των οστών, κατά τη διαδικασία της ερυθροποίησης. Στην κύηση οι ανάγκες για φυλλικό οξύ αυξάνουν σημαντικά. Το φυλλικό οξύ απαιτείται στη σύνθεση, τη διόρθωση και τη λειτουργία του DNA και του RNA, τις βασικές δομικές μονάδες της ζωής. Κατά συνέπεια, το φυλλικό οξύ απαιτείται για την παραγωγή και τη συντήρηση των νέων κυττάρων και είναι ιδιαίτερα σημαντικό κατά τη διάρκεια περιόδων ταχείας ανάπτυξης, όπως η βρεφική ηλικία και η εγκυμοσύνη. Τόσο οι ενήλικες όσο και τα παιδιά χρειάζονται φυλλικό οξύ για να δημιουργήσουν φυσιολογικά ερυθρά αιμοσφαίρια και για να αποτρέψουν την αναιμία . 

Η οριακή ανεπάρκεια φυλλικού οξέος συνδέεται επίσης με υψηλά επίπεδα του αμινοξέος ομοκυστεΐνη στο αίμα, που φαίνεται να αποτελεί παράγοντα κινδύνου για καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικό. Δεδομένου ότι το φυλλικό οξύ βοηθά να αποτραπούν βλάβες στο DNA, υπάρχουν κάποια στοιχεία που δείχνουν ότι μπορεί να προλάβει ορισμένες μορφές καρκίνου, ιδιαίτερα τον καρκίνου του παχέος εντέρου. Για την απόκτηση της ενζυμικής του δράσης, το φυλλικό οξύ ανάγεται αρχικά σε διυδροφυλλικό οξύ (FH2), με το ένζυμο αναγωγάση του φυλλικού οξέος, και στη συνέχεια σε τετραϋδροφυλλικό οξύ (FH4), με το ένζυμο αναγωγάση του διυδροφυλλικού οξέος.

Το άτομο του άνθρακα μεταφέρεται από το τετραϋδροφυλλικό οξύ είτε με τη μορφή μεθυλενομάδας (-CH2-), είτε με τη μορφή μεθυλομάδας (-CH3), είτε με τη μορφή φορμυλομάδας (-CHO), είτε με τη μορφή φορμιμινο-ομάδας (-CH=NH).

Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ανέρχεται σε 0.4 mg. Στην κύηση πρέπει να λαμβάνονται 0.6 mg ημερησίως, ενώ κατά τη γαλουχία πρέπει να λαμβάνονται 0.5 mg ημερησίως. Το φυλλικό οξύ περιέχεται σε μεγάλες ποσότητες στα πράσινα λαχανικά και σε πολλά φρούτα
Η έλλειψη φυλλικού οξέος μπορεί να διαταράξει τη διαδικασία της ερυθροποίησης και να οδηγήσει στην εκδήλωση μεγαλοβλαστικής αναιμίας. Η ίδια εικόνα παρατηρείται και σε έλλειψη της βιταμίνης Β12. Όταν διαπιστωθεί μεγαλοβλαστική αναιμία, πρέπει κατά τη θεραπεία να συγχορηγηθεί βιταμίνη Β12 και φυλλικό οξύ, διότι οι δύο καταστάσεις έλλειψης μπορεί να συνυπάρχουν. Διαφορετικά, ενδέχεται να παρουσιαστεί επιδείνωση των νευρολογικών διαταραχών, που οφείλονται στην έλλειψη της βιταμίνης Β12.

Τροφές πλούσιες σε φύλλιό οξύ είναι πράσινα φυλλώδη λαχανικά π.χ μπρόκολο, μαρούλι, κραμπί, λαχανάκια Βρυξελλών, σπανάκι, αβοκάντο, όσπρια. Επίσης στο συκώτι, τα νεφρά, το γάλα, το γιαούρτι, το ρύζι, τα όσπρια, τα καρότα και τα ροδάκινα.

Η έλλειψη του φυλλικού οξέος κατά τη διάρκεια της κύησης μπορεί να οδηγήσει σε συγγενείς ανωμαλίες, προωρότητα και χαμηλό βάρος του νεογνού. Στην παιδική ηλικία η έλλειψη φυλλικού οξέος μπορεί να εκδηλωθεί ως διαταραχή στην ανάπτυξη. Ο αλκοολισμός, αλλά και ορισμένα φάρμακα, όπως τα αντιεπιληπτικά φαινυτοΐνη και πριμιδόνη, μπορεί να αυξήσουν τις ανάγκες σε φυλλικό οξύ.

Στο φυλλικό οξύ έχει αποδοθεί, επίσης, προστατευτική δράση στην ανάπτυξη κακοήθων νεοπλασιών, επειδή η δράση του σχετίζεται και με τους μηχανισμούς επιδιόρθωσης του DNA. Παράλληλα, πιθανόν να να ασκεί προστατευτική δράση απέναντι στη στεφανιαία νόσο, ελαττώνοντας τη συγκέντρωση της ομοκυστεΐνης, μετατρέποντάς την σε μεθειονίνη.

Πολλά μικρόβια, αλλά όχι ο ανθρώπινος οργανισμός, έχουν την ικανότητα να συνθέτουν φυλλικό οξύ, χρησιμοποιώντας ως δομικό συστατικό το παρα-αμινο-βενζοϊκό οξύ, με τη βοήθεια του ενζύμου διυδροπτεροϊκή συνθετάση. Οι σουλφοναμίδες, επειδή παρουσιάζουν χημική ομοιότητα με το παρα-αμινο-βενζοϊκό οξύ, αναστέλλουν τη διυδροπτεροϊκή συνθετάση των μικροβίων και χρησιμοποιούνται ως αντιβιοτικά. Εξάλλου, η τριμεθοπρίμη και η πυριμεθαμίνη αναστέλλουν τη διυδροφυλλική αναγωγάση, περισσότερο στα μικρόβια και λιγότερο στον οργανισμό. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιούνται επίσης ως αντιβιοτικά. Τέλος, η μεθοτρεξάτη (αμεθοπτερίνη) αναστέλλει τόσο την αναγωγάση του φυλλικού οξέος, όσο και τη διυδροφυλλική αναγωγάση. 

Η δράση της είναι εκσεσημασμένη σε ταχέως αναπαραγόμενους ιστούς και, για το λόγο αυτό, χρησιμοποιείται ως χημειοθεραπευτικό κατά του καρκίνου (για παράδειγμα στη λευχαιμία) ή για την καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος σε νοσήματα αυτοάνοσης αιτιολογίας. Το φολλινικό οξύ είναι ένα παράγωγο του φυλλικού οξέος, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντίδοτο, για τις φαρμακευτικές παρενέργειες της χορήγησης μεθοτρεξάτης.

Μια εναλλακτική στρατηγική είναι ο εμπλουτισμός των βασικών τροφίμων, όπως το αλεύρι, με φυλλικό οξύ. Με αυτόν τον τρόπο, όλες οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, καθώς και όλοι όσοι βρίσκονται σε κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις, θα λάμβαναν επαρκείς ποσότητες φυλλικού οξέος. Εντούτοις, αυτή η στρατηγική δεν έχει υιοθετηθεί στην Ευρώπη, κυρίως λόγω της ανησυχίας που επικρατεί ότι οι υψηλές δόσεις φυλλικού οξέος μπορεί να μην είναι ευεργετικές για όλο τον πληθυσμό. Ειδικά το φυλλικό οξύ μπορεί να συγκαλύψει τα συμπτώματα της αναιμίας που συνδέεται με ανεπάρκεια βιταμίνης B12 και τις προκύπτουσες αλλαγές στο νευρικό σύστημα, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε μόνιμη νευρική βλάβη. Τα συμπληρώματα φυλλικού οξέος δρουν επίσης παρεμποδιστικά σε ορισμένες θεραπείες για τον καρκίνο. 

Αυξάνοντας το φυλλικό οξύ των τροφίμων
 
Οι επιστήμονες εξετάζουν άλλους τρόπους να ενισχυθεί η πρόσληψη φυλλικού οξέος. Ένας τομέας ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την, χρηματοδοτούμενη από την ΕΕ, ομάδα Folate FuncHealth αφορά στην αύξηση της κατανάλωσης φυσικού φυλλικού οξέος από τα τρόφιμα. Στη συνέχεια παρατίθενται μερικά από τα ευρήματά τους: 

Το επίπεδο φυλλικού οξέος στα προϊόντα ζύμωσης, όπως το ψωμί, η μπύρα και το κρασί, μπορεί να αυξηθεί με την επιλογή στελεχών μαγιάς που είναι πλούσια σε φυλλικό οξύ
Άλλοι μικροοργανισμοί ζύμωσης, συμπεριλαμβανομένων των βακτηρίων γαλακτικού οξέος, συνθέτουν επίσης φυλλικό οξύ. Η σωστή επιλογή της αρχικής καλλιέργειας μπορεί να αυξήσει κατά 20 φορές την περιεκτικότητα σε φυλλικό οξύ γαλακτοκομικών προϊόντων ζύμωσης, όπως το τυρί και το γιαούρτι.

Η περιεκτικότητα σε φυλλικό οξύ των επεξεργασμένων τροφίμων, όπως οι σούπες και οι χυμοί φρούτων, μπορεί να αυξηθεί με την επιλογή ποικιλίας φρούτων και λαχανικών, που είναι καλές πηγές φυλλικού οξέος, και με τη χρήση ηπιότερων τεχνικών επεξεργασίας, που οδηγούν σε μικρότερες απώλειες φυλλικού οξέος. 

Το φυλλικό οξύ συγκεντρώνεται στο εξωτερικό μέρος των δημητριακών, οπότε η χρήση τεχνικών άλεσης των δημητριακών που διατηρούν το εξωτερικό τους μέρος μπορεί να αυξήσει την περιεκτικότητα του αλευριού σε φυλλικό οξύ. 

Και πάλι δεν είναι αρκετό!


Υπολογίζεται ότι η πρόοδος στις τεχνικές επεξεργασίας τροφίμων και η εκλεκτική επιλογή συστατικών πλούσιων σε φυλλικό οξύ θα μπορούσαν να διπλασιάσουν την τρέχουσα πρόσληψη μας σε φυλλικό οξύ, αλλά ούτε αυτό είναι αρκετό! Ο Δρ. Paul Finglas από το Βρετανικό Ίδρυμα Έρευνας Τροφίμων και συντονιστής του προγράμματος FoodFuncHealth θεωρεί ότι «είναι δύσκολο να καταναλωθεί αρκετό φυσικό φυλλικό οξύ από μια ισορροπημένη διατροφή, ώστε να αποκρούσει τα χρόνια νοσήματα, όπως ο καρκίνος και οι καρδιακές παθήσεις. Θα απαιτηθεί κάποια μορφή μικρού εμπλουτισμού ή στοχευμένης χρήσης συμπληρωμάτων».



Φυλλικό οξύ
Πηγές
Μοσχάρι, συκώτι, όσπρια, δημητριακά αυγά
Που βοηθά
Σχηματισμός ερυθρών αιμοσφαιρίων, νευρικές και αναπαραγωγικές διαταραχές
Ανεπάρκεια: τι προκαλεί
Μεταβολικές διαταραχές, Μεγαλοβλαστική αναιμία, Γαστρεντερικά προβλήματα
Τοξικότητα από Υπέρμετρες δόσεις
Τοξική σε μεγάλες δόσεις

ΑΝ ΣΑΣ ΑΡΕΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΣΕ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ